W życiu każdego kompletu opon w końcu przychodzi moment, kiedy musi ustąpić miejsca nowemu. Ale kiedy to jest dokładnie?
Kiedy możemy, a kiedy musimy zmienić opony na nowe? To zależy. Polska jest pod tym względem dość liberalnym krajem, bo za minimalną wysokość bieżnika uznaje się 1,6 mm. Wysokość ta obowiązuje zarówno opony letnie, jak i zimowe – to też dlatego, że o zimowych nie ma w polskich przepisach ani słowa.
To o tyle ciekawe, że przecież w Polsce warunki drogowe bardzo często są dalekie od idealnych, jeździmy po deszczu czy w błocie pośniegowym i w takich warunkach wyższy bieżnik zwyczajnie się przydaje. Wiele europejskich krajów, w których warunki są lepsze, wymaga zmiany opon już przy 3-4 mm wysokości bieżnika.
Dlaczego?
Spis treści
Im niższy bieżnik, tym gorsze prowadzenie
BRMA, brytyjski związek zrzeszający producentów opon, przeprowadził badania na temat wpływu wysokości bieżnika na prowadzenie samochodu już w 2003 roku. Tak naprawdę zrobił to jedynie w celu usystematyzowania wiedzy, która była dostępna jeszcze wcześniej.
Badania wykazały, że dopóki wysokość bagażnika wynosiła między 4 a 8 mm, spadek efektywności hamowania na mokrej nawierzchni wynosił stabilne 2% na każdy milimetr. Kiedy jednak wysokość bieżnika spadła poniżej 4 mm, dystans potrzebny do zatrzymania samochodu wydłużał się aż czterokrotnie, do 8% na każdy milimetr.
Pokrywa się to z tym, co często można usłyszeć w wywiadach z kierowcami rajdowymi i wyścigowymi. Wspominają oni czasem o zjawisku degradacji opon i „spadaniu z klifu”. Opony zużywają się stopniowo, a po przekroczeniu pewnego punktu przyczepność, jaką zapewniają, spada drastycznie, sugerując, że czas na zmianę opon. Niezależnie od przeznaczenia opon, to zjawisko wygląda podobnie.
Poza jedną sytuacją, czyli hamowaniem na śniegu. Te same badania wskazują, że po przekroczeniu 4 mm wysokości bieżnika, spadek efektywności hamowania jest wolniejszy, czyli wynosi 4% na milimetr. Po pierwsze, to dlatego, że przyczepność na śniegu sama w sobie jest dużo mniejsza. Po drugie, za przyczepność na śniegu odpowiada bieżnik, ale opony zimowe korzystają ze zjawiska, w którym to zbity w oponie śnieg klei się do śniegu na podłożu.
Tak czy inaczej, bazując na podobnych wnioskach, wiele krajów wprowadziło właśnie takie wymogi dotyczące wysokości bieżnika. Doprecyzowują je producenci opon, którzy na podstawie własnych badań sugerują, że opony letnie powinny zostać zmienione przy bieżniku wynoszącym 3 mm, a opony zimowe przy 4 mm.
Testy BRMA wykazują też, że opony z bieżnikiem wysokości 1,6 mm hamują na dystansie o 36,8% większym na rozgrzanym asfalcie i aż o 44,6% większym na gładkim betonie.
Jak więc widzicie, polskie prawo może i dopuszcza jazdę na oponach z bieżnikiem wysokości 1,6 mm, ale już nie najnowsze badania wykazują, że jazda na oponach o takim stopniu zużycia raczej nie należy do najbezpieczniejszych.
Wiek opon a ich właściwości
Nieco inaczej jest z wiekiem opon. Choć często powtarza się, że opony należy zmienić po 10 latach od daty produkcji oznaczonej kodem DOT, nie zawsze musi tak być. Opony z wiekiem twardnieją, przez co mogą stawać się bardziej podatne na uszkodzenia, ale jeśli chodzi o ich właściwości, to wraz z wiekiem nie spadają one tak szybko, jak przy zużywającym się bieżniku.
Weźmy też pod uwagę, że zgodnie z normą Polską Normą PN-C94300-7 „Ogumienie – pakowanie, przechowywanie i transport” opony do 3 lat od daty produkcji, pod warunkiem właściwego przechowywania, mogą być uznawane za zupełnie nowy i bezpieczny produkt. Na nowe opony przysługuje nam też 2 lata gwarancji od daty zakupu, a więc przez 5 lat opony uznawane są za w pełni bezpieczne.
Profilaktyką będzie sprawdzanie ponad 6-letnich opon w zakładzie wulkanizacji co roku. Jeśli taka kontrola wykaże uszkodzenie, to jasne, że czas kupić nowe opony. Jeśli jednak nic takiego się nie wydarzy, a bieżnik nadal będzie w bezpiecznych granicach, to spokojnie możemy z takich opon korzystać.
Czas na nowe zimówki?
Nietrudno zauważyć, że to opony zimowe możemy musieć częściej zmieniać. Są wykonane z miękkich mieszanek, które w przypadku lekkiej, czy nawet ciepłej zimy mogą zużywać się szybciej. Jednocześnie zalecana minimalna wysokość bieżnika to 4 mm, więc zalecany zakres do wykorzystania jest o ok. 1-2 mm mniejszy, niż w oponach letnich.
Jeśli okazuje się, że czas wymienić opony zimowe na nowe, to dobrze postawić na jak najlepsze opony marek premium. Opony takie, jak Bridgestone Blizzak LM005 to jedne z najlepszych zimówek, jakie można teraz kupić, co potwierdzają różne testy. Jednak już nawet opony pokroju Profil Wintermaxx Evo będą w zimie lepsze, niż zwykłe opony letnie. Warto mieć więc to na uwadze przy podejmowaniu decyzji o zakupie nowych opon na zimę.
Artykuł powstał we współpracy ze sklepem z oponami Oponyprofi.pl